"Eraldatzen ari den gizarterako kultura" - Fernando Pérez

Fernando Pérez - Azkuna Zentroko zuzendaria

La Kultura garaikidea gizarte hobe, aberatsago eta ezberdintasunekiko toleranteago batean bizitzeko beharra da. Balio kolektiboa ematen digu, kide izatearen zentzua, balio kritikoak ezartzen ditu, eredu ekonomiko, sozial eta kulturalak bilakatzen ditu, jasangarritasuna hobetzen du eta elementu bereizlea da. Baina kultura zerbait gehiago da.

Gizartea eta garapena da. Horien balioa neurtu behar da, halaber, inklusioaren, nortasunaren, bizikidetzaren, parte-hartzearen, sorkuntzaren edo ilusioaren parametroetan. Ziur aski, alderdi horiek guztiak ukiarazi ahal izango bagenitu, kulturak errentagarritasun-ratio altuenak eskainiko lizkiguke, ez bakarrik soziala, baita ekonomikoa ere. Beraz, funtsezko zerbait da, gure eguneroko errealitatearen maila guztietan dabilena.

Kultura garaikideak, artearen eta sorkuntzaren bidez, esperientzia pertsonalak eta kolektiboak sortzen ditu, beste begirada bat ematen digu, artisten begirada, eta pertsonen hazkundeari laguntzen dion beharrezko ezagutza, gizarteari kontzientzia kritikoagoa eta anitzagoa ematen diona. Gero eta konplexuagoa eta aldakorragoa den testuinguru honetan, kulturatik gure edukiak birpentsatu behar ditugu, berritu egin behar dugu eta herritarrei forma, espazio eta eredu berriak proposatu behar dizkiegu.

Hori dela eta, etengabeko eraldaketa funtsezkoa da Azkuna Zentroa – Alhóndiga Bilbao bezalako kultur etxeentzat, horien planteamendua zerbitzu publikoan zehaztuta baitago. Ekoizpenetik, hezkuntza-lanetik eta dibulgaziotik gertuen dauden erakundeak dira. Horren ondorioz, espazio hauek disglosia iraunkor batean bizi dira: edo bizirik daude edo hilda daude, ez dago erdibiderik. Sortzeko, ekoizteko eta indarrean jarraitzeko aukerak aurkitzen dituzte, edo proiektu eraldatzaile gisa desagertzen dira. Atzean geratu dira eraikin batek hiri baten fisonomia artistikoa aldatzeko bere burua aski zuen garaiak. Bada garaia programazio bat egiteko hori lortzeko gai izan dadin.

Niretzat eraldaketa beti izan da gakoa. Ikuspegi horrekin garatzen dugu egungo Programa Proiektua, Azkuna Zentroa, Bilboko Gizarte eta Kultura Garaikidearen Zentroa, une bakoitzeko erronkei erantzunak emateko betebeharra bere gain hartzen duen espazio bizi eta organiko bihurtzeko, gizarte sortzaile, kritiko eta askotarikoago bat eraldatzen eta eraikitzen lagunduz. Elkarbizitzarako leku bat ere bada, moldatzen gaituzten inpaktuak sortzen dituena, gure izaera indibiduala eta portaera kolektiboak eraikitzen dituztenak.

Horregatik, uste dugu oso garrantzitsua dela bai sortze-prozesua, baita "ekitaldiaren" ospakizuna ere, uzten duen ezagutza-pausalekua eta artxiboaren edo argitaratzen ditugun argitalpenen bidez erregistratzea. Eta horregatik hitz egiten dugu Azkuna Zentroaz, praktikarako, prozesurako eta esperientziarako gune gisa.

Programazioa erabiltzaileentzat eta komunitate publikoentzat izango da, eta kultura esperimentatzeko hainbat modu sustatuko dira. Eredu hibridoekin lan egiten dugu, garaikidearen egunerokotasuna errazten dutenak, komunitate publiko guztietara iristeko. Liburu bat irakurtzea, erakusketa bat bisitatzea, zinemara joatea, antzerki-ikuskizun bat ikustea, kontzertu batez gozatzea, podcast bat entzutea, hitz egitea... bizitza alda diezaguketen eguneroko esperientzia paregabeak dira. Herritar guztiak kontuan hartuta aniztasunari balioa ematen diogu, salbuespenik gabe, kultura-prozesuen garapenean integratutako irisgarritasun-neurriak sustatuz.

Azkuna Zentroa – Alhondiga Bilbaok balio erantsi bat ematen dio hiriari, eta aukera berrietara zabaltzen du Bilbo, esperientzia artistikoak pentsatzeko eta kulturara iristeko modu berrietara. Beste hiri batzuek bilatzen duten eredu hori errealitate bihurtu da Bilbon. Baina ezin diogu etorkizunari begiratzeari utzi, non dena berrasmatu, imajinatu eta birpentsa daitekeen. Horretan datza gure betebeharra eta helburua.