Unibertsitateak bere komunitatearekin eta gizarte osoarekin duen konpromisoa jarduteko betebeharra da, are gehiago UPV/EHU bezalako unibertsitate publiko eta orokor baten kasuan. Apustu hori akademiaren eremu tradizionaletan egiten dugun eguneroko lanean islatzen da, hala nola prestakuntzan edo ikerketan; baina gero eta argiago ikusten da hirugarren hankan: transferentzian.
"Herritarren unibertsitatearen aktibazioa eta ikaskuntza zerbitzua: eman ta zabal zazu" - Gorka Moreno Marquez
Hala jasotzen du onartu berri dugun 2022-2025 Plan Estrategikoak. Plan horren lehentasunen artean, gizartearekiko lotura eta unibertsitateak bere lurraldean duen gizarte-eragina nabarmentzen dira, betiere Garapen Iraunkorrerako Helburuek gidatuta.
Unibertsitateak boluntariotza eta elkartasuna garatzeko duen ahalmena zabala eta garrantzitsua da. Gazte ugari ditugu, eta gure esparru guztietatik errealitate kritiko eta konprometituaren azterketa sustatzen dugu. Izan ere, Bizkaian hainbat jarduera egiten ari gara, herritarrak aktibatzeko ikuspegi horrekin bete-betean lotzen direnak eta, gehienetan, beste erakunde publiko eta gizarte-erakunde batzuekin lankidetzan egiten ditugu.
Hausnarketa honen helburua ez da UPV/EHUn egiten ditugun jarduera solidarioen inbentarioa egitea, baizik eta planteatzea zein izan daitekeen gurea bezalako unibertsitate baten zeregina Bizkaiko gizarte-aktibazioaren ekosisteman. Nolanahi ere, merezi du boluntariotzaren eta elkartasunaren esparruan egiten ditugun jarduera eta ekintza batzuk aipatzea (aipatutakoak baino askoz gehiago badira ere). Unibertsitateak kultura- eta kirol-ekitaldietan sustatzen dituen unean uneko boluntariotza-jarduerez gain, UPV/EHUren Bizkaiko Campusak bultzatutako bi programa azpimarratu nahi nituzke. Programa horiek erakusten dute zein den gure potentziala eta nola parte hartu nahi dugun alor horretan.
Miguel de Unamuno Ikastetxe Nagusiko ikasleak hainbat boluntariotza-jarduera egiten ditu zentroak berak bultzatuta, eta hirugarren sektoreko erakundeekin elkarlanean aritzen dira edo belaunaldien arteko boluntarioak egiten dituzte Ikastetxe Nagusiaren mugakide den adinekoen egoitzarekin.
Era berean, Etxebizitza Solidarioak programa nabarmendu nahi nuke, Bilboko Udalarekin elkarlanean egiten ari baita duela 13 urte. Programa horretan, unibertsitateko ikasleek alokairuko etxebizitza bat eskuratu dezakete prezio merkeetan, beren auzoan errotutako gizarte-erakundeekin boluntariotza-jarduerak egitearen truke. Finkatutako programa da, non 500 ikaslek baino gehiagok parte hartu duten, eta ikasturte honetan Santurtzira eta Ermuara ere hedatu da.
Jakina, boluntariotzako jarduera horietan jarraitu eta eragin nahi dugu, eta UPV/EHU beti egongo da prest jarduera horietan laguntzeko eta parte hartzeko, elkarte- eta erakunde-sarearen eskutik. Hala ere, unibertsitate gisa gehiago eskain dezakegula uste dugu, eta herritar guztiei gure eremu espezifikotik ekarpen batzuk eskain diezazkiekegula.
Beste era batera esanda, orain arte egin dugunaz haratago pauso bat eman nahi dugu, boluntariotza prestakuntza-zereginean eta jarduera solidarioa ikaslearen curriculumean bertan integratuz. Prestakuntza dualaren bidez prestakuntzaren eta laneratzearen arteko muga tradizionalak hausten diren bezala, elkartasunaren esparruan ere antzeko zerbait egin dezakegula uste dugu. Unibertsitateko aktibazioa eta prestakuntza integratzeko bide hori, hain zuzen ere, ikaskuntza zerbitzuaren bidez egin dezakegu.
Ikaskuntza zerbitzua hezkuntza-metodologia bat da, curriculum-edukien ikaskuntza eta komunitatearentzako zerbitzua integratzen dituena, prestakuntza-jarduera eta jarduera solidarioa bateratzeko. Horrela, bi esparruak indartuta ateratzen dira, ikaskuntza kasu eta konponbide errealetan berresten baita; eta, aldi berean, ezagutza hori elkartasunaren bidez komunitatera transferitzen da.
UPV/EHU ez da hezkuntza-metodologia horretatik kanpo geratzen, eta irakaskuntza berritzeko estrategiaren barruan sartzen du, irakasleei prestakuntza eskainiz, ikaskuntza zerbitzua aplikatu eta garatu ahal izateko. Bide hori jarraitu eta areagotu nahi dugu, Bizkaian eta Euskadi osoan gizarte-aktibazioaren eta boluntariotzaren ekosistema osatzen duten erakunde eta entitateen eskutik.
Adibide bat aipatzearren, Hezkuntza Fakultatearen eta Euskadiko Down Sindromea Fundazioaren eskutik, aurten lehenengo Unibertsitate Gizarteko Ikasgela aktibatuko da, eta, bertan, zerbitzu-ikaskuntza funtsezko ardatza izango da. Kasu honetan, Fundazioko hainbat gaztek prestakuntza-ikastaroak egingo dituzte Fakultateko espazioan bertan, gazte horiek unibertsitate-ingurunean sartzea eta integratzea sustatzeko helburu argiarekin. Baina premisa horretatik harago, interakzio hori UPV/EHUko ikasleek beren prestakuntza-curriculumaren barruan ezintasunei lotutako alderdiak landu ahal izateko gune bat izatea ere nahi dugu, prestakuntza-saioen, Gradu Amaierako Lanen edo Masterren bidez, edo baita komunitatearen hobekuntza eta ongizatea ekarriko duten doktorego-tesien bidez ere.
Azken batean, uste dugu UPV/EHUk boluntariotzako eta elkartasuneko programak eta proiektuak bultzatzen jarraitu behar duela bere kolektiboen artean; baina, era berean, jarduera horiek ahalik eta gehien integratu behar ditugu ikaslearen prestakuntza- eta curriculum-garapenaren barruan. Eta argi dago hori ezin dugula bakarrik egin, gainerako ekosistemarekin koordinatuta eta sarean lan eginda baizik. Horrela, eta ez bestela, inoiz baino indar eta arrazoi gehiago hartuko du gure leloak: Eman ta zabal zazu.
Gorka Moreno Marquez